Yarık damak-dudak
Genel olarak 1000kişide bir görülür. Toplumlar arasında sıklığı değişmekle beraber en sık görülen doğumsal anomalilerdendir. Genetik olarak ortaya çıkan bir durum olabileceği gibi bazen hiçbir sebep bulunamayabilir. Yarık damak sıklıkla dışardan farkedilmezken, yarık dudak halk arasında tavşan dudak ya da kurt ağzı olarak bilinmektedir.
Yarık damak dudak anomalilerinin
-%20'si sadece yarık dudak,
-%30'u tek başına yarık damak,
-%50'si ise yarık dudak ve damak beraber olarak görülür.
Yarık damağın en basit formu olan bifid uvula(yarık küçük dil) ise toplumun 1/80'inde görülür ve çoğu kez farkedilmez bile...
Tek başına yarık damak kızlarda, yarık dudak ve damak ise erkeklerde daha sık görülür.
Yarık dudak anomalisi çoğu kez gebelik sırasında anne karnında bile farkedilirken, yarık damak gebelikte farkedilmeyeceği gibi yenidoğan muayenesinde bile gözden kaçabilir.
Yarık damak ve dudak çeşitli problemlere neden olur:
-beslenme problemleri
Yarık dudaklı çocuklar çoğu kez biberonu ya da anne memesini tam kavrayıp ememediklerinden ve emme sırasında boşluktan hava gelip negatif basınç yaratamadıklarından iyi beslenemezler ama çoğu kez bu durumun üstesinden gelirler.
Yarık damaklarda ise damak burun boşluğuna açıldığından kavramada ve negatif basınç yaratmada problem dışında damak açık olduğundan çoğu kez boğulma ve akciğere kaçırma şikayetleri de eklenir
Yarık damaklı çocuklar için özel biberonlar kullanılır ya da damak örtücü plakları (apareyler) yapılması gerekecir. Yatar pozisyonda emzirmemeye dikkat edilmelidir. Beslenme yavaş yavaş ve ara verilerek yapılabilir. Tartı kontrolleri önemlidir.
-orta kulak problemleri
Yarık damaklı bebeklerde, kulağın boğaza açılan kısmı olan östaki borusunda da defektler olduğundan ya da besin oraya da kaçtığından orta kulak problemleri, sıvı birikimi, orta kulak iltihabı ve işitme kaybı sık görülür. Bu nedenle kbb takibi önemlidir.
-diş ve dişeti problemleri
Yarık dudaklılarda daha fazla olmak üzere ve şiddeti yarık dudağın şiddetiyle bağlantılı olarak diş arkında dizilim ve sayı problemleri sık görülür. Genellikle dişlerin dizilimi bozulur, bazen dudak yarığı tamir edilse de kalıcı dişlerde problemler olabilir. Pedodonti ve ortodontinin ortak takip etmesi gerekebilir. Ortodontik tedavi gereksinimleri sıklıkla fazladır.
-konuşma bozuklukları
Yarık damaklılarda daha büyük sorun oluşturur, yarık damak tamir edilse bile %20-30 vakada konuşma bozukluğu devam edebilir. Burundan konuşma ve bazı sesleri çıkarmada zorlanma görülebilir.
Ameliyat zamanı
Yarık dudaklarda en erken 3-6aylıkken
Yarık damaklarda en erken 9-12 aylarda operasyon planlanır. Ağır vakalarda tekrar operasyonlar gerekebilir. Ameliyatlar hastanede genel anestezi altında çoğu kez plastik cerrahi ve kbb beraber yapılır. Ama iş, ameliyat ile bitmez:
-ortodonti, pedodonti uzmanı,
-konuşma terapisti,
-pedagog/psikolog,
-çocuk doktorunun beraber takibi önemlidir. Sadece yarık damak ve dudaklı çocuklarla uğraşan merkezler vardır...
katID==108) { ?> Yukarıda yazılı olan tüm olaylar gerçekte yaşanmış olup, çocukların yaş ve cinsiyetleri ve olayın seyri hasta mahrumiyeti açısından anlatım sırasında değiştirilmiş olabilir.
