Memeden kesme
MEMEDEN KESME (Weaning)
Bebeğin anne sütünü bırakarak, anne sütü dışındaki besinlerle beslenmeye geçiş dönemdir. Aslında memeden kesme, bebeğin anne sütü dışındaki diğer besinleri tanımaya başlamasıyla başlar; ama biz burada anne sütü ve emzirmeyi tamamen kesmeyi konuşuyoruz.
Amerikan Pediatri Akademisi (AAP) emzirmenin en az 1yaşına kadar devam etmesini; ama bebek ve anne isterse bu sürenin 2 yaşına kadar devam edebileceğini bildiriyor.
Tarihsel süreçte ise, memeden kesme zamanı ve yöntemini farklı kültürel etkiler belirlemiştir. MÖ dönemlerde, Talmud'a göre emzirme en az 3 yıl devam etmeli. Aristo, anne mens / adet olmadıkça emzirmeyi önermiştir. (aslında emzirmenin yumurtlamayı baskıladığını düşünmemiş ). Eski romalılarda 3 yaşına kadar emzirmek uygun kabul edilmiş. Kuran'a göre ise emzirmeye 2-2,5 yaşına kadar devam edilmeli. Bugün hala özellikle Sudan ve Güney Afrika'da emzirme 4-5 yaşına kadar devam etmekte; oysa bugün gelişmiş toplumlarda memeden daha erken dönemlerde kesme yönünde bir eğilim var.
Geri kalmış ülkelerde anne sütüne devam etmenin:
-ek besin bulunamadığı durumlarda bebeğin karnını doyurmak,
-anne sütünün, bağışıklık sistemini güçlendiren etkisiyle infeksiyonlara karşı koruma sağlamak,
-sağlıklı su kaynağı ve kapkaçağa ulaşılamadığı durumlarda dışardan hastalık bulaşma riskini azaltmak gibi faydaları var.
1 yaşından sonra artık kendini anne sütü dışındaki besinlerle yeterli doyurabilen bebek için çevredeki renk renk, farklı şekillerdeki besinler hem tatmak hem de karıştırmak için ilgi çekici olabilir, yine de doymak için değil ama rahatlamak için yemeklerin üzerine anne sütü almak isteyebilir. Beslenmek için anne sütünün yerine sofradaki yiyecek içecekleri koyabilen bebek, rahatlamak için de anne memesinin yerine koyabileceği birşeylere ihtiyaç duyabilir.(oyun oynamak, annenin bebeğini kucağına alarak kitap okuması, sarılmak...)
Emzirmeden kesme süreci sabır gerektiren, aşamalı bir süreçtir. Bazı bebekler günler içinde, annenin ve çevrenin beklentilerinden daha erken, kendileri bırakabilir. Bazen de, anne emzirmeyi bırakmayı düşündüğü dönemde, bebek memeye daha cok yapışabilir. Genellikle çalışan bazı anneler ise gündüz memeden kesmeyi; ama gece emzirmeye devam etmeyi tercih edebilir. Bazı anneler emzırmeden kesmek için 2 yaşı erken bulabilir, bazı anneler 1 yaşında olsun da emzirmeyi bırakayım diye sabırsızlanabilir.
1 yaşından itibaren çocuğun gıdasını farklı kaynaklardan alması, 1 yaş çocuğunun değişimlere daha açık olması ve onu oyalacak daha fazla hareket olması (yeni yürümeye başlaması, çevrenin farkına varması...) nedeniyle, emzirmeyi kesmek için uygun bir dönem olabilir. 2 yaş çocuğunun alışkanlıklarından vazgeçmesi biraz daha zor olduğundan emzirmeyi bırakmak daha sancılı olabilir; ama anne ve bebek mutluysa, istekliyse, emzirme 2 yaşına kadar devam edebilir.
Emzirmeyi kesmeye karar verdiğinizde;
-Bebeğin hasta olmadığı ve duygusal anlamda cok travmatize olmayacağı dönemleri seçmekte fayda var
-Emzirmeyi kesme dönemi, anne için de, bebek için de hüzünlü bir dönem. Anne ile bebeği arasındaki özel bağın kopması, bebeğin bireyselleşmesi hem anneyi, hem de bebeği tedirgin eder.
- Çocuğunuz 1yaşından büyük ve anne sütü ve mama beraber alıyorsa, mama miktarını arttırmak yada inek/ keçi sütüne geçmek ya da yemek/muhallebiler alternatif olabilir. Daha once hiç biberon almayan bir bebekse, biberonla tanıştırmak yerine mama ya da sütün biberon yerine bardakla sunmak uygundur sonra da biberonu kesmek için uğraşmamış olursunuz.
-1 yaştan küçük cocuklarda biberon ya da suluk işinize yarayabilir.
Gece anneyi emmeden uyumayan bebeklerin bazısı anneyi, anne sütünü almak için emerken, bazıları da anne memesini aslında emzik olarak ve rahatlamak amaçlı kullanır. Bebeği/ cocuğu doyurmak için muhallebi, kaşık maması gibi yarı katı besinler uykuya geçişi ve uzun süre uyumayı sağlayabilir; buna karşın anneyi emzik olarak kullananlar battanıye emmek, oyuncağa sarılmak gibi meme yerine geçecek birşeyler ararlar, normal karşılayın....
*Çocuk kaynaklı memeden kesme:
Bebekler genellikle 1yaşından önce emmeyi bırakmak istemezler. 1yaşından önce emmeyi bıraktıysa bir problem olup olmadığının araştırılmasında fayda var.(nursıng strıke. tıkla) 1yaşından sonra annenin işe başlaması, araya giren hastalıklar, seyahatler sonrasında ya da hiçbir sebep yokken bebek emmeyi bırakabilir.
Memeye ve anne sütüne ilgisini, isteğini kaybetmiş 1yaşından büyük çocukta, eğer anne de uygun diyorsa emzirme kesilebilir. Emmeyi kesmeye niyetli çocuk, anne memesinde uzun süre kalmak istemez, cevreye ilgisi artmıştır ve konsantre olup uzun süre emmez, bazen sadece memebaşını çekiştirir ya da ısırır. Anne kaynaklı memeden kesmeye göre daha az yorucudur.
*Anne kaynaklı memeden kesme:
Artık annenin yeter dediği ya da mecbur kaldığı (hamilelik, işe başlama, seyahat...) durumlarda emzirmeyi kesmektir. Çocuk memeyi bırakmaya istekliyse kolay; ama çocuk emmeyi istiyor ve emmeyi kesmeye niyetli değilse uzun ve sabır gerektiren bir süreç sizi bekliyor demektir. Bazen sanki inadına çocuk bunu hissetmiş gibi memenize daha yapışıp, daha fazla emmek isteyebilir.
Bazı yöntemler:
-emme süresini kısaltın. Normalde 10 dakika emiyorsa önce 7dakika, sonra 5 dakika emzirip bıraktırmaya çalışın.
-erteleyın, oyalayın.
-atlayın. Emzirmek yerine biberon ya da bardakta içecek/ mama ya da meyve püresi ve yemek gibi katı gıdalar sunun.
-mutlaka anlatın, anlamadığını düşünseniz de anlıyorlar.
-babadan yardım isteyin, özellikle gece emmek için kalkan çocuğunuza, arada babayı kaldırarak, o öğünü atlamaya çalışın.
Muhtemelen gündüz emzirmeyi daka kolay öeseceksiniz ve gece emmeye devam etmek isteyecektir.
Memeye birşeyler sürmek (salça, kahve, acı biber...) memebaşına 'uf oldu' deyip bant yapıştırmak, memeleri bağlamak gibi geleneksel bıraktırma metodlar, çocukta anne memesine karşı kötü hatıralar bırakacak ya da çocuğu suçlu hissetirecektir.
Kadın doğum uzmanınız ile görüşerek, sütün yapımını engelleyen hormon ilaçları ile sütünüzü tamamen kesmek de mümkün böylece bebek emse de birşey gelmeyeceğinden bir süre sonra emmeyi bırakacaktır.
Anne, emzirmeyi kesmek istiyorsa, kararlı olması önemli. 2-3 gün vermeyip, sonra 'çok ağlıyor', 'üzüldüm', 'pişman oldum', 'dayanamadım, tekrar başladım..' gibi yaklaşımlar çocuğun psikolojisini bozup 'annem nasıl olsa bıraktırmaz' ya da 'ağlarım alırım' gıbı yanlış kodlamalara gidebilir ve bir sonraki bıraktırma aşaması daha zor, uzun ve sancılı olabilir ve sizin daha kararlı olmanız gerekir.
Emzirmeden kesme konusunda kesin ve mutlak doğru olmamakla beraber,
-Çocuk hastayken,
-Diş çıkartıyorken,
-Memeden kesme sonrasında anne ile ayrı kalma durumu varsa,
-Ciddi bir sosyal durum varsa (ev değiştirme, bakıcı değiştirme, seyahat, boşanma...) memeden kesmeyi ertelemekte fayda var...
Hiç üzülmeyin, er ya da geç emmeyi bırakacak, emzirdiğiniz günlerin tadını çıkartın....
*1yaşına kadar bebek, 1yaşından büyükler çocuk olarak adlandırılmıştır
katID==108) { ?> Yukarıda yazılı olan tüm olaylar gerçekte yaşanmış olup, çocukların yaş ve cinsiyetleri ve olayın seyri hasta mahrumiyeti açısından anlatım sırasında değiştirilmiş olabilir.
