İnek sütü alerjisi
İNEK SÜTÜ ALERJİSİ
Bebekler ve çocuklarda en sık görülen besin alerjisidir. Bağışıklık sisteminin, inek sütündeki bazı proteinleri kendine yabancı kabul edip saldırması sonucunda şikayetler ortaya çıkar.
Şikayetler, süt ve süt ürünleri tüketip emziren annenin bebeğinde yenidoğan döneminde görülebildiği gibi, bebeğin ek besinlere geçtiği dönemde, süt ya da süt ürünleriyle teması sonrasında da gelişebilir.
Reaksiyonlar bazen inek sütü alımından sonra yavaş yavaş( anne sütü ya da mamayla beslenen bebekte olduğu gibi) ya da süt ve süt ürünü verilir verilmez de gelişebilir.
Yavaş gelişen reaksiyonlarda:
-kanlı-sümüklü ishal,
-karın ağrısı,
-ağlama nöbetleri,
-beslenmeyi reddetme,
-huzursuzluk,
-kıvranma,
-uzun süreli uyuyamama,
-kusma,
-geğirme,
-deri döküntüleri,
-egzema,
-sık hırıltı/hışıltı atakları,
-geçmeyen öksürük,
-kilo alamama görülebilir.
Hızlı gelişen reaksiyonlarda ise :
-dudak atrafında kızarıklık,
-döküntü,mukozalarda şişme,
-kaşıntı,
-vücutta kabarıklık,
-kusma,
-kanlı ishal ve
-hırıltılı nefes görülebilir.
Çok nadiren hızla gelişen ve ağız ve solunum yollarında şişme ile karakterize ve hayatı tehdit eden anaflaksi tablosu da gelişebilir.
Emziren annenin kalsiyum ve protein ihtiyacını karşılamak için (tamamen iyi niyetle) inek sütü ve süt ürünü tüketimi sırasında ya da inek sütü kaynaklı mama (ki standart mamaların çoğunda inek sütü proteini kullanılır) ile beslenen bebekte yukarıda sayılan şikayetlerin birçoğu kolik-gaz ya da reflü gibi daha masum durumlarla rahatlıkla karıştırılabilir. Semptomlar dramatikleştikçe, tanı koymak daha kolaylaşır.
İnek sütü alerjisi olan bebekler/çocukların bir kısmı koyun/keçi/manda sütlerini ve dana etini de tolere edemeyebilir. Bir kısmında soya allerjisi de olabilir.
Şikayetler genellikle 2-3 yaşından sonra geriler.
Risk grupları
-ailede alerji öyküsü olanlar
-atopik dermatit
-başka alerjileri de olanlar
-küçük çocuklar
inek sütü alerjisi olan çocuklarda diğer olası alerjik durumlar:
-başka yiyeceklere de allerji: yumurta, fıstık, deniz ürünleri....
-alerjik şikayetler: ürtiker, saman nezlesi, astım, atopik dermatit..
Ayırıcı tanı:
-Süt /laktoz intoleransı: şikayetler, süt şekeri olan laktozun sindirilememesine bağlıdır. Süt ve süt ürünlerini aldıktan sonra gelişen şikayetler sadece mide barsak sistemine aittir: gaz, geğirme, ishal, şişkinlik, kramplar ve karın ağrısı.... Solunum ve deri bulguları görülmez. Bağışıklık sistemini ilgilendiren bir durum değildir. Tedavi laktozsuz beslenmedir.
Tanı
1yaşından küçük çocuklarda laboratuar testleri doğru yanıt vermeyebilir. Testlerde inek sütü allerjisinin negatif çıkması, çocuğun allerjisi olmadığı anlamına gelmez.
Anne sütü ile beslenen bebeklerde şikayetlerin anne sütündeki inek sütü proteininden kaynaklanabileceği düşüncesi başlangıçta biraz fantastik gelebilir.
Anne sütü alan bebeklerde,inek sütü alerjisinden şüphelenildiğinde süt, süt ürünleri ve dana eti, anne diyetinden çıkartılır, çünkü süt proteinleri anne sütüne geçip bebeği rahatsız etmektedir. Yaklaşık 1haftalık diyet sonunda şikayetlerde belirgin düzelme oluyorsa, anne inek sütsüz diyete devam eder. Ek besinlere geçildiğinde de bebeğe meyve sebze ağırlıklı diyet başlanır. Emziren anneye süt ve süt ürünlerini tüketmediğinden, eksik kalan protein, mineral ve vitaminlerin desteği yapılmalıdır.
