Emzirme ve medikal /tıbbi durumlar
Emzirme ve medikal /tıbbi durumlar
*anestezi
Bebek ilk doğduğunda bile, anne kendine gelir gelmez emzirmesini isteriz. Anne anestezinin etkisinden tamamen çıktığında, kandaki anestezik madde de kandan uzaklaşmış olur. Bu nedenle anne tamamen ayıldıktan sonra emzirmesinin sakıncası yoktur. Annenin emziriyor olduğunun anestezi uzmanına bildirilmiş olması, kullanılacak ilaçların daha güvenli taraftan seçilmesi açısından uygun olur.
*diş çekimi ve diş müdahaleleri
Diş çekimi, dolgu, kanal tedavisi gibi müdahalelerde kullanılan lokal anesteziklerin anne sütünü vermeye engel olduğuyla ilgili veri yoktur ama anne emin olmak istiyorsa diş tedavisi öncesinde emzirmesi ve tedavi sonrasındaki sütü sağıp atarak devamını emzirmesi uygun olabilir.
Emziren annede, diş tedavilerinden sonra/sırasında ağız çalkalama preperatları, gargaralar, ağrı kesiciler(parasetamol başta), antibiyotikler gerekli görülüyorsa, güvenle kullanılabilir.
Emzirme sırasında diş beyazlatma tedavileriyle ilgili yeterli çalışma olmadığından mümkünse emzirme döneminden sonraya bırakılması düşünülmelidir.
*Görüntüleme yöntemleri
-Ultrason, gebeliğin erken evrelerinden itibaren ve hamilelikte yaygın kullanıldığı düşünüldüğünde, emziren anneler için en az tehlikeli görüntüleme yöntemlerindendir.
-Direkt grafiler; yani akciğer filmi, kemik grafileri emziren anneler için problem yaratmaz
-Bilgisayarlı Tomografi (kontrast dahil) direkt grafilerin seri halde çekilmesi olarak düşünülebilir. Anne sütü ve emzirmeye engel bir durum değildir. Bebek radyasyon almaz. Kontrast madde kullanılacaksa bile(renkli film, damardan ilaç verilerek yapılanı), kontrast maddenin molekül ağırlığı çok fazla oldugundan anne sütüne geçemez.
-MR(emar) görüntülemede radyasyon yoktur, kontrast madde (gadolinium) kullanılacaksa da çoğu kez anne sütüne geçişi ihmal edilebilir düzeydedir.
-Kontrast madde olarak baryum kullanılan görüntülemelerde ise (sindirim sistemi görüntülemeleri) baryum, anne barsaklarından da emilmediğinden bebeğe geçmesi söz konusu olmaz.
Yine de,kontrast kullanıldığı durumlarda, kontrast maddenin anne sütüne geçmesi konusunda annenin çok şüphesi/endişesi varsa bir süre emzirmemesi ve bu dönemde sütü sağıp atması önerilebilir ama hem bebeğin anne sütünden uzak kalması hem de sağıp atmaların sonunda bebeğin memeyi emme isteğinin eskisi gibi olup olmayacağı bilinemediğinden önerilmez.
-Mamografi bile gerekli ise çekilebilir; ama emziren annenin meme dokusunun özelliklerinden dolayı yorumlanması/değerlendirilmesi zordur.
-Nükleer tıp birimini ilgilendiren sintigrafi gibi radyoaktif maddelerin kullanıldığı görüntülemelerde süt sağılığ atılması ve doktorun belirttiği süre için annenin bebekten uzak kalması uygun olabilir.
Özetle, emziren annelerin x-ray(direkt grafi), tomografi, ultrason, emar, mamografi çektirmelerinin emzirmelerine etkisi yoktur. Aynen emzirmeye devam edebilirler. Kontrast kullanımının emzirmeye bir etkisi olmadığı kabul edilir ama nükleer tıp birimini ilgilendiren işlemlerde anne emzirmeye oradaki doktorun önerilerine göre devam etmelidir.
*aşılar
Amerika İnfeksiyon Kontrol Merkezi (CDC) önerilerine göre emziren annelerin aşı olmasında sakınca yoktur; fakat bazı aşılar için (kuduz aşısı , japon ensefaliti) yeterli çalışma olmamasına rağmen kar-zarar hesabına göre annenin mutlaka aşı olması gerekiyorsa, doktoruna danışmasında ve aşı olmasında fayda vardır
Emziren anneler grip aşısı olabilirler.
Kabaca bebeğe/çocuğa yapılan bütün aşılar, emziren anneye de uygulanabilir.
Ayıca anne sütü alan bebekler aşılandığında mama ile beslenen bebeklere göre aşının sağladığı bağışıklığın daha fazla olduğu gösterilmiş(anne sütünün faydası!)
Ayrıca bebeğe yapılan aşıların neden olduğu ağrıyı dindirmede anne sütü ve emzirme faydalıdır.
*annede infeksiyon
Anne hasta olduğunda, mutlaka emzirmeye aynı şekilde hiç kesmeden ve şüphe etmeden devam etmelidir; çünkü geçirilen infeksiyona karşı annede oluşan koruyucu özellikteki maddeler(antikor), anne sütü ile bebeğe geçmekte ve bebeği de infeksiyona karşı korumaktadır.
Anne üst solunum yolu infeksiyonu geçiriyorsa mutlaka maske takmalı, emzirmediği zamanlarda mümkünse bebek bakımıyla başka birinin ilgilenmesi sağlanmalı, oda havalandırılmalı ve anne sık sık ellerini yıkamalı
Anne gastroenterit(mide barsak infeksiyonu- kusma ishal) geçiriyorsa diyetine dikkat etmeli ama bu durumda el temizliği daha önem kazanmaktadır.
*ilaçlar
Hamilelikte kullanılabilen ve bebeklere kullanılan her ilaç. emziren anne tarafından da kullanılabilir.
Deriye, göze, buruna kullanılan ya da akciğerlere direkt giden puf şeklindeki ilaçlar da genel olarak güvenlidir.
Emziren annenin ağrı kesici kullanması gerektiği durumlarda ilk tercih Parasetamol (asetaminofen) ya da ibuprofen grubu olmalıdır. Aspirin özellikle kullanılmamalıdır.
Reçetesiz satılan ilaçlar bile olsa emin olmadığınız ilaçları doktorunuza danışmanızda fayda var. İlacı kullanmadan önce prospektüsündeki emziren ve gebeler bölümünü gözden geçirmenizde fayda var.
Farklı bir probleminiz nedeniyle doktora gittiğinizde doktorunuz reçete yazmadan önce emzirdiğinizi doktora bildirmenizde fayda var.
İlaçla ilgili şüpheniz varsa,
http://toxnet.nlm.nih.gov/newtoxnet/lactmed.htm sitesinden ilaçla ilgili bilgi edinebilirsiniz.
İlginizi çekebilir
Emzirme
Emzirme ve kozmetik durumlar
Emzirirken ....tüketebilir miyim?
Emziren annenin beslenmesi
Emzirme ve geçirilmiş meme operasyonları
Anne sütü
katID==108) { ?> Yukarıda yazılı olan tüm olaylar gerçekte yaşanmış olup, çocukların yaş ve cinsiyetleri ve olayın seyri hasta mahrumiyeti açısından anlatım sırasında değiştirilmiş olabilir.
